Simpel gezegd zijn Smart Energy Hubs samenwerkingsverbanden om de productie en het gebruik van energie op lokaal niveau op elkaar af te stemmen. Op meerdere bedrijventerreinen wordt hard gewerkt aan de vorming daarvan, zoals op synergiepark InnoFase in Duiven. In februari 2023 ondertekenden 17 partijen een intentieverklaring voor een pilotproject.

Netcongestie bindt ondernemers

Eén van de bedrijven op InnoFase is afvalverwerkingsbedrijf AVR. Remco Rutgers is de sitemanager van die locatie, die bijna 50 jaar bestaat. “Duurzaamheid is heel belangrijk voor ons”, zegt hij. “Zo bouwden we een LCO2 plant om CO2 af te vangen en op InnoFase leveren we stoom en elektriciteit aan recyclingbedrijf 4PET. We zoeken altijd naar verbeteringen en willen het beste jongetje van de klas zijn.”

Een Smart Energy Hub past prima binnen dat ambitieuze plaatje. Maar eigenlijk is het gewoon noodzaak, zegt Rutgers. “Netcongestie is een problematiek die veel ondernemers bindt. Meerdere bedrijven willen uitbreiden en hebben meer elektriciteit nodig, maar kunnen die niet krijgen. De komst van nieuwe zonneparken wordt afgeremd omdat die ook niet kunnen worden aangesloten op het net. Zelf hebben we op bepaalde momenten extra stroom nodig, maar ook dat is nu heel lastig.”

Meer zekerheid

“We hebben samen gekeken naar het opgetelde verbruik van de bedrijven en naar hun toekomstplannen”, zegt Rutgers over de huidige status van de Smart Energy Hub. “Die inventarisatie is nu bijna afgerond. Daarna gaat een nog te vormen coöperatie kijken naar de knelpunten en hoe die opgelost kunnen worden. Dat kan bijvoorbeeld door eigen buffercapaciteit in het netwerk te creëren of door met de leden van de coöperatie het verbruik op elkaar af te stemmen.”

Maar het is geen zekerheid dat alles rond komt, zo valt uit zijn woorden op te maken. “Uiteindelijk moet er een gezamenlijk groepscontract komen en dat is best spannend. Op basis daarvan beslissen bedrijven of ze wel of niet instappen. Als individueel bedrijf verlies je er misschien iets mee, maar je krijgt er ook wat voor terug. Dat moet in verhouding met elkaar staan. Ik hoop dat we er samen uitkomen, want het geeft ons meer zekerheid richting de toekomst. Bovendien leveren we graag een bijdrage aan het ontwikkelen van iets waar de omgeving wat aan heeft.”

Samenwerken met de buren

Niet alleen in Duiven wordt er gewerkt aan een Smart Energy Hub. Op TPN-West, aan de rand van Beuningen en Nijmegen, tekenden 15 partijen in april 2024 een intentieverklaring. Eén van hen is Duynie, een internationaal bedrijf dat co-producten van de voedingsindustrie opnieuw waarde geeft door ze in te zetten voor verschillende toepassingen: food, feed, petfood, technical en energy.

Niels Straub is Supply Chain Manager en vestigingsmanager van de locatie op TPN-West. “Wij hebben strenge doelstellingen voor CO2-uitstoot”, geeft hij aan. “Daardoor zitten we als bedrijf in een transitie en hebben we een sterke vraag naar elektriciteit. Maar die is nauwelijks beschikbaar.”

Netcongestie is dus ook voor Duynie een uitdaging. Straub: “Zelf zitten we nu vrijwel vol qua capaciteit. We starten de machines niet tegelijk op, om piekbelasting te voorkomen. We kunnen nu bijvoorbeeld ook niet kiezen voor meerdere elektrische vrachtwagens, want dan wordt de belasting op ons eigen net te groot. Dat terwijl de buurman misschien wel stroom over heeft, maar die mogen we niet gebruiken. We willen graag verduurzamen, maar dit houdt ons tegen. Als je daarin kunt samenwerken met je buren, dan kan dat heel interessant zijn.”

Neuzen zelfde kant op

“Samenwerken kan met een Smart Energy Hub, maar we kijken op TPN-West ook naar het opzetten van een warmtenet”, vult hij aan. “Ik vind het een mooie uitdaging om te kijken of je gezamenlijk meer kunt dan alleen. We zijn nu bezig met de statuten en de andere juridische aspecten voor de Smart Energy Hub.”

Hij gelooft in de potentie ervan. “De betrokken ondernemers hebben de neuzen absoluut dezelfde kant op staan. We zijn ervan doordrongen dat er iets moet gebeuren. Door de congestie worden veel ondernemers afgeremd in hun ambities. Waarom zou je dan niet gaan samenwerken, zelfs als je jouw eigenbelang daarvoor soms een beetje aan de kant moet zetten?”

Smart Energyhub als uitgangsgedachte bij de ontwikkeling van Centerpoort-Noord 2

Burgemeester Hieltjes van Duiven legde tijdens een eerder interview uit wat de toegevoegde waarde van een Smart Energy Hub op InnoFase is en hoe deze ervaringen worden meegenomen bij de ontwikkeling van een nieuw bedrijventerrein in Duiven. “Naast InnoFase ligt het terrein Centerpoort-Noord. Daar komt binnenkort ruim tien hectare bij. Die uitbreiding, Centerpoort-Noord 2, krijgt al vanaf de start een decentraal energienetwerk. In de verkoopvoorwaarden staat dat bedrijven die daar komen, mee moeten doen aan energiesamenwerking. Smart Energy Hubs hebben dus veel potentie, maar er is volgens Hieltjes wel een kanttekening. “Het is best complex om te regelen. Je moet juridische afspraken maken en hebt een bestuur nodig, de opstartfase kost geld en je moet ook aan opslag denken. Mijn overtuiging is dat het alleen kan slagen als je het vanaf de start van een nieuw bedrijventerrein doet, zoals bij Centerpoort-Noord 2, of als er al een bestaande vorm van samenwerking en vertrouwen is, zoals bij InnoFase.”

BRONVERMELDING INTERVIEW:
The Economic Board werkt aan het versterken van verbindingen in de regio Arnhem-Nijmegen vanuit de economische kracht met de nadruk op de samenwerking vanuit de triple helix. Hier gebeurt het op het gebied van Energy, Health en Hightech. Samen met het bedrijfsleven, onderwijs- en kennisinstellingen en de overheden stimuleren wij innovaties in deze topsectoren en de cross-overs daartussen. Samenwerken aan de welvaart en het welzijn in de regio Arnhem-Nijmegen.